Botox/Dysport: Αλλαντιασική Τοξίνη

Οι ρυτίδες του προσώπου διακρίνονται σε 3 κατηγορίες:

• Τις ρυτίδες που προέρχονται από τη βαρύτητα (στατικές ρυτίδες) και σχετίζονται με τη σταδιακή χαλάρωση και την πτώση των ιστών προς τα κάτω (ρινοπαρειακή αύλακα, γραμμή της μαριονέτας, χαλάρωση του λαιμού) και που αντιμετωπίζονται με Υαλουρονικού Οξύ, Λίπος, Laser, Peeling, Facelift ή και με συνδυασμό τους.
• Τις ρυτίδες που προέρχονται από το χρόνο, την έκθεση στον ήλιο και άλλους βλαπτικούς παράγοντες, με κύριο ανάμεσά τους το κάπνισμα, που αντιμετωπίζονται με μεθόδους ανανέωσης της επιφάνειας του δέρματος (Αγωγή αντιγήρανσης, Peeling, Laser, Needling, Microdermabrasion, Dermabrasion).
• Τις ρυτίδες που προέρχονται από τη δράση μυών και που είναι αρχικά ορατές μόνο όταν λειτουργούν οι μύες έκφρασης του προσώπου (μιμικοί μύες) και που για το λόγο αυτό λέγονταιδυναμικές ρυτίδες, οι οποίες με την πάροδο του χρόνου μετατρέπονται σε στατικές. Αρχικά, η καλύτερη αντιμετώπιση των δυναμικών ρυτίδων γίνεται με την παράλυση των μυών του προσώπου (ολική ή μερική), με τη χρήση της τοξίνης της αλλαντίασης -Botox, Dysport.

Τι είναι η αλλαντιασική τοξίνη τύπου Α

Πρόκειται για μία ουσία που προέρχεται από το βακτήριο της αλλαντίασης. Οι ενέσεις με τη συγκεκριμένη τοξίνη εμποδίζουν τη λειτουργία των μυών που δημιουργεί τις δυναμικές ρυτίδες, μια λειτουργία που με το χρόνο την «υιοθετεί» ασυναίσθητα το άτομο σχηματίζοντας τις στατικές ρυτίδες. Στη φάση όπου το πρόσωπο έχει μόνο δυναμικές ρυτίδες (ρυτίδες έκφρασης), η αλλαντιασική τοξίνη τύπου Α με την επίτευξη της μερικής ή ολικής παράλυσης των μυών που ευθύνονται για τη δημιουργία τους, τις σβήνει. Εάν οι στατικές ρυτίδες έχουν ήδη σχηματισθεί, τότε η δράση της τοξίνης βοηθά στη σταδιακή εξασθένησή τους και στη μείωση του βάθους τους.

Οι στατικές ρυτίδες που έχουν εγκατασταθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα φεύγουν ιδιαίτερα δύσκολα ακόμη και έπειτα από αρκετές συνεδρίες εφαρμογής της τοξίνης. Στην περίπτωση αυτή, γίνεται συνδυαστική θεραπεία με Υαλουρονικό Οξύ, καθώς η παράλυση από την τοξίνη παρατείνει τη διάρκεια ζωής του Υαλουρονικού Οξέως αλλά και μεγιστοποιείται το αποτέλεσμα της χρήσης της τοξίνης.  Στο συνδυασμό των δύο μη επεμβατικών αυτών μεθόδων, ιδανικά υπάρχει απόσταση δύο ως τριών εβδομάδων, όταν εφαρμόζονται στην ίδια περιοχή ούτως ώστε να δράσει πλήρως η τοξίνη πριν τη διόρθωση με το Υαλουρονικό Οξύ.

Η εμπορική ονομασία των δύο πιο γνωστών και εγκεκριμένων από την Αμερικανική Εταιρία Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) σκευασμάτων της αλλαντιασικής τοξίνης, είναι Botox και Dysport. Είναι πολύ σημαντικό να γίνεται χρήση μίας από τις δύο επώνυμες και εγκεκριμένες εμπορικές ονομασίες, διότι πρόκειται για μία αρκετά ευπαθή πρωτεΐνη και μόνο γνωστά και σωστά συντηρημένα σκευάσματα μπορούν να δώσουν αξιόπιστα και ασφαλή αποτελέσματα.   

Άλλες εφαρμογές της ουσίας

Η χρήση της αλλαντιασικής τοξίνης (Botox, Dysport) μπορεί να αντιμετωπίσει την υπεριδρωσία αλλά και κάποιους τύπους ημικρανίας ή πονοκεφάλου.

Η έκκριση του ιδρώτα προκαλείται από τους ίδιους υποδοχείς όπως αυτοί που προκαλούν τη σύσπαση των μυών κι έτσι, με τη χρήση της τοξίνης μπορούμε να αναστείλουμε την υπερβολική έκκρισηιδρώτα της υπεριδρωσίας αδρανοποιώντας τη σύσπαση αυτών των μυών.

Στην περίπτωση πονοκεφάλου ή ημικρανίας που προκαλούνται από σπασμό μυών –εμφανίζεται συνήθως στην ίδια πλευρά, με βαθιές ρυτίδες του προσώπου και ταυτόχρονη υπερτροφία του μυός που πάσχει –μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τοξίνη με εντυπωσιακά πολλές φορές αποτελέσματα.  

Η πρώτη συνάντηση

Το Botox ή Dysport αποτελεί μία θεραπεία για την οποία υπάρχει πλήθος πληροφοριών, πολλές φορές όχι τόσο επιστημονικά ορθών ούτε διατυπωμένων με ακρίβεια. Ο πλαστικός χειρουργός που θα εφαρμόσει τη θεραπεία θα πρέπει καταρχήν να έχει γνώση, εξειδίκευση και εμπειρία στο αντικείμενο αυτό και να μπορεί να απαντήσει με κάθε λεπτομέρεια σε τυχόν απορίες, τί μπορεί και τί όχι να πραγματοποιήσει αυτή η αγωγή. Θα πρέπει να τονίσει τους -πολύ λίγους-κινδύνους που τυχόν προκύπτουν με την εφαρμογή της θεραπείας, τις εναλλακτικές μεθόδους, το συνδυασμό μεθόδων για καλύτερα αποτελέσματα και φυσικά να είναι σαφής ως προςτο κόστος της.

Πριν προχωρήσει στη θεραπεία ο γιατρός θα πρέπει να λάβει πλήρες ιατρικό ιστορικό και ιστορικό τυχόν αλλεργιών και να προχωρήσει σε κλινική εξέταση. Σε αυτή τη φάση ο ενδιαφερόμενος μπορεί να συζητήσει με το γιατρό ό,τι τον απασχολεί και να ενημερωθεί για όλα τα στάδια της αποθεραπείας και τη δική του συνδρομή στη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων.

Στο γιατρό επίσης πρέπει να αναφερθεί:

• Αν ο ενδιαφερόμενος ακολουθεί κάποια φαρμακευτική αγωγή, ιδιαίτερα κάποια που να μπορεί ν’ αυξήσει τον κίνδυνο για αιμορραγία (ασπιρίνη, αντιπηκτικά, αντιφλεγμονώδη).
• Αν ποτέ στο παρελθόν έκανε κάποια άλλη εφαρμογή της θεραπείας και με ποια αποτελέσματα ή αν έχει πραγματοποιηθεί επέμβαση στην περιοχή που θα γίνει η θεραπεία.

Σημείωση: Η θεραπεία δεν πρέπει να γίνεται σε ανθρώπους που πάσχουν από μυοπάθειες, σε εγκύους και σε γυναίκες σε γαλουχία.

Ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει τις συμβουλές του γιατρού:

• Για το κάπνισμα (αποχή), τη διατροφή (υγιεινή) και τη λήψη βιταμινών.
• Για τη φροντίδα μετά τη θεραπεία.
• Για τους περιορισμούς για σκύψιμο, κατάκλιση ή επαφή με τα σημεία των εγχύσεων για 4 ώρες μετά τη θεραπεία.

Πρέπει μετά τη θεραπεία να μείνει κάποιος στο σπίτι;

Όχι. Μετά τη θεραπεία, το μόνο που θα φαίνεται θα είναι ερυθήματα (κοκκινίλες) στα σημεία έγχυσης του φαρμάκου από τα τσιμπήματα της βελόνας για μερικές ώρες και μικρά πρηξίματα που διαρκούν ως μισή ώρα. Οι καθημερινές δραστηριότητες μπορούν λοιπόν να συνεχιστούν χωρίς κανένα πρόβλημα, αλλά είναι καλό να αποφύγει κανείς το σκύψιμο, την κατάκλιση και την επαφή των περιοχών όπου έγιναν οι ενέσεις για 4 ώρες. Επίσης θα πρέπει να αποφεύγεται και η εφαρμογή μακιγιάζ για την ημέρα της θεραπείας.

Η ιδανική ηλικία για τη θεραπεία

Υπάρχουν δύο τρόποιγια να προσεγγίσει κανείς τη θεραπεία:

1. Αρκετά νωρίς, πριν σχηματισθούν οι δυναμικές ρυτίδες στο πρόσωπο, ώστε να αποφύγει τελείως την παρουσία τους στο πρόσωπο. Μία τέτοια προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη χρήση του φαρμάκου επί σειρά ετών.
2. Μόλις εμφανισθούν οι πρώτες δυναμικές ρυτίδες, ως τα πρώτα δείγματα έντονης και ασυναίσθητης κινητικότητας των μυών του προσώπου. Η προσέγγιση αυτή είναι και η συχνότερη.

Σημείωση: Οι δυναμικές ρυτίδες δεν εξαρτώνται μόνο από την ηλικία, αλλά και από την ποιότητα του δέρματος, τη διάπλαση των μυών του προσώπου, την προσωπικότητα του ατόμου και την εκφραστικότητα του προσώπου.

Ο ιδανικός υποψήφιος για τη θεραπεία

Σε γενικές γραμμές, ο ιδανικός υποψήφιος για θεραπεία με αλλαντιασική τοξίνη (Botox, Dysport) είναι το άτομο που:

• Θέλει να προβεί σε μια απλή και αποτελεσματική θεραπεία, γνωρίζοντας ότι είναι παροδική.
• Επιθυμεί διακριτικά αποτελέσματα.
• Επιθυμεί μια ήπια βελτίωση των ρυτίδων του και μια πιο ξεκούραστη και δροσερή όψη.
• Έχει ρεαλιστικές προσδοκίες για το αποτέλεσμα.
• Κατανοεί τους περιορισμούς της θεραπείας για τις πρώτες ώρες.
• Δεν επιθυμεί ριζική αλλαγή στο πρόσωπό του.
• Δεν έχει μεγάλη χαλάρωση ή ενδιαφέρεται και για κάποια άλλη μέθοδο για την αντιμετώπιση της χαλάρωσης.

Αλλάζει ή όχι η έκφραση του προσώπου;

Αν δεν άλλαζε τίποτα στο πρόσωπο με τοBotox/Dysport, αναρωτιέται κανείς γιατί να προβεί σε μία τέτοια θεραπεία. Η θεραπεία λοιπόν αυτή φυσικά επεμβαίνει «αλλάζοντας» το πρόσωπο, μόνο που λειτουργεί ως ένα πινέλο ή μία σμίλη, που επιτρέπει την αλλαγή των χαρακτηριστικών στο βαθμό που το επιθυμεί ο ενδιαφερόμενος. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη θέση των φρυδιών στο μέτωπο αλλά και για το σχήμα των ματιών και του στόματος. Έτσι, μετά από μερικές εβδομάδες το δέρμα είναι ανανεωμένο και το πρόσωπο πολύ πιο ξεκούραστο από ότι πριν.

Πιθανές παρενέργειες

Η δράση του φαρμάκου έχει ημερομηνία λήξης και γι’ αυτό η όποια παρενέργεια δεν μπορεί να είναι μόνιμη. Επιπλέον, το φάρμακο έχει χρησιμοποιηθεί για πολλά χρόνια στην Οφθαλμολογία και τη Νευρολογία και μάλιστα σε πολύ μεγαλύτερες δόσεις χωρίς προβλήματα.  Σε γενικές γραμμές οι πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν:

• Μικρές και παροδικές εκχυμώσεις από τα τσιμπήματα της βελόνας της σύριγγας.
• Ελαφρύς πονοκέφαλος για 2-3 ημέρες.  
• Ασυμμετρίες στο πρόσωπο που διορθώνονται με μια μικρή χορήγηση φαρμάκου στην κατάλληλη θέση (Αυτές οφείλονται σε ασυμμετρία των μυών του προσώπου ή ασυμμετρία της χρήσης τους).
• Βλεφαρόπτωση, που τις περισσότερες φορές θα διορθωθεί με χορήγηση κολλυρίου. Ως προς τη βλεφαρόπτωση είναι καλό να αποφεύγουμε την πίεση στα σημεία των ενέσεων, το σκύψιμο ή την κατάκλιση για 4 ώρες μετά την εφαρμογή.

Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να θυμόμαστε ότι η θεραπεία πρέπει να γίνεται από γιατρό, ειδικά εκπαιδευμένο στη συγκεκριμένη τεχνική.

Πονάει η θεραπεία;

Τις περισσότερες φορές η αίσθηση είναι σαν ένα στιγμιαίο τσίμπημα, που οφείλεται στο ίδιο το φάρμακο και η ενόχληση δε διαρκεί περισσότερο από 10-15 λεπτά.  Συνήθως προηγείται η εφαρμογή αναισθητικής κρέμας και η χρήση πάγου αμέσως πριν τη χορήγηση για να ελαχιστοποιήσουμε κάθε επώδυνη αίσθηση. 

Όταν η θεραπεία δεν επαναλαμβάνεται

Η διακοπή της επανάληψης της θεραπείας δεν είναι σε καμία περίπτωση βλαπτική για τον ασθενή. Ωστόσο, η διακοπή της θεραπείας σημαίνει επιστροφή της εικόνας του προσώπου στην προ-θεραπείας κατάστασή του, δεδομένου ότι μετά την παρέλευση της δράσης του φαρμάκου, οι μύες που είχαν αδρανήσει επανακτούν την κινητικότητά τους. Παρόλα αυτά, αν η διακοπή συμβεί μετά από αρκετές συνεδρίες, είναι πιθανόν κάποιες ασυναίσθητες συμπεριφορές του προσώπου να έχουν εξασθενήσει κι έτσι οι ρυτίδες μπορεί τώρα να παραμένουν λιγότερο έντονες. 

Πόσες φορές μπορώ να κάνω θεραπεία

Ο αριθμός των θεραπειών για κάθε άτομο δεν είναι συγκεκριμένος και ούτε υπάρχει περιορισμός.  Δηλαδή, όσες φορές και αν προχωρήσει κανείς στη θεραπεία το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο. Τις περισσότερες φορές μάλιστα, μετά από 3-4 θεραπείες, το διάστημα μέχρι την ανάγκη για νέα θεραπεία αυξάνεται, μια και περιορίζονται οι κινήσεις που προκαλούν τις ρυτίδες.  Καλό είναι οι εφαρμογές να μη γίνονται πιο συχνά από το 3μηνο ή 4μηνο καθώς υπάρχει ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων (περίπου 3-5%) που αναπτύσσουν αντισώματα στη δραστική ουσία του φαρμάκου με αποτέλεσμα να αδυνατίζει κατά πολύ η δράση του πάνω τους, ενώ κάτι τέτοιο μπορεί να επιταχυνθεί εξαιτίας των συχνών εφαρμογών.